Giáo viên chủ nhiệm lớp có vai trò quan trọng trong nhà trường phổ thông.
Giáo viên chủ nhiệm lớp được đánh giá là hạt nhân trong quá trình giáo dục phát
triển toàn diện và hoàn thiện nhân cách học sinh.
Ngoài chức năng, nhiệm vụ của một giáo viên bình thường, giáo viên chủ
nhiệm là người quản lý toàn bộ hoạt động giáo dục của lớp mình, đặc biệt là
việc chăm lo hình thành, nuôi dưỡng, phát triển nhân cách của học sinh. Giáo
viên chủ nhiệm lớp là cầu nối giữa Hiệu trưởng nhà trường với học sinh, cha mẹ
các em và đoàn thể mà các em sinh hoạt. Vì vậy, ngoài việc thực hiện tốt công
tác chuyên môn trong các giờ lên lớp, giáo viên chủ nhiệm thường phải tổ chức
các hoạt động giáo dục, quan tâm tới từng học sinh, chăm lo việc rèn luyện đạo
đức, hành vi và những biến đổi về tâm sinh lý của các em, phản ánh tâm tư,
nguyện vọng của học sinh với ban giám hiệu nhà trường, với giáo viên bộ môn và
gia đình các em.…
Cô giáo Phạm Thị Mỹ Hạnh, Trường THCS Thị trấn Thới Bình tâm sự: “Qua nhiều
năm làm giáo viên chủ nhiệm, tôi thấy, để làm tốt công tác chủ nhiệm thì mỗi
giáo viên phải có cái nhìn tinh tế và bao quát đối với lớp, phải nắm được tâm
tư tình cảm, tâm lý, cá tính của mỗi em, đôi khi phải tâm sự với các em, để
biết các em đang nghĩ gì và cần những gì, từ đó mới có được những biện pháp phù
hợp để giúp đỡ, giáo dục sát với từng em. Bên cạnh đó, giáo viên chủ nhiệm lớp
cũng cần thường xuyên liên hệ với các giáo viên bộ môn để nắm tình hình học
tập, rèn luyện của học sinh trong lớp để kịp thời uốn nắn, động viên các em…”.
Theo cô Hải, học sinh
trung học không còn trẻ nhỏ như học sinh tiểu học, cũng không phải lớn như các
em trung học phổ thông nên để giáo dục các em, mình phải có biện pháp thích
hợp. Với cô, mình gần gũi, thấu hiểu, chia sẻ cùng học sinh như chính người bạn
của các em; tạo điều kiện để các em phát huy dân chủ, phát huy vai trò tự quản,
tự giác, tự giáo dục; thương yêu, độ lượng với học sinh như chính người mẹ của
các em và quyết đoán đầy trách nhiệm trước các em chính là điều đã giúp cô hoàn
thành tốt nhiệm vụ chủ nhiệm lớp mà trường giao cho cô trong những năm
qua. Năm nào cũng vậy, vào những ngày đầu tiên của năm học, bao giờ cô cũng cho
học sinh lớp mình thảo luận, xây dựng quy chế riêng của lớp. Mọi hoạt động của
lớp, không bao giờ cô ra lệnh, áp đặt mà bao giờ cũng "tự làm cố
vấn", gợi ý cho cán bộ lớp đưa ra tập thể lớp trao đổi, bàn bạc và quyết
định. Cũng có những lần lớp bàn bạc không thành, nhưng cô không nôn nóng. Cô
dành thời gian gặp riêng, trao đổi, thuyết phục những em có ý kiến ngược chiều.
Giáo viên chủ nhiệm lớp có vai trò quan trọng trong các hoạt động giáo dục
học sinh nhưng hiện nay, việc xây dựng đội ngũ giáo viên chủ nhiệm lớp vẫn còn
nhiều bất cập. Nhiều giáo viên nhận nhiệm vụ với tinh thần miễn cưỡng nên trong
công tác chỉ triển khai nhiệm vụ ban giám hiệu giao theo cách hành chính, thiếu
sự quan tâm, tìm hiểu về tâm, sinh lý lứa tuổi, không nắm bắt được những diễn
biến thay đổi tâm lý để phát hiện và uốn nắn kịp thời những lệch lạc của học
sinh. Nhiều giáo viên chủ nhiệm khi tiếp nhận thông tin từ học sinh, đã không
kịp thời xử lý tình huống, ảnh hưởng đến việc đảm bảo tính khách quan, trung
thực của dư luận, ý kiến của tập thể học sinh.
Trao đổi về những biện
pháp nâng cao chất lượng công tác chủ nhiệm lớp, cô Lê Minh Huệ, Phó hiệu
trưởng Trường THPT Thới Bình chi biết: Trước hết mỗi người giáo viên phải có
một tình cảm thật sự đối với học sinh của mình, phải quan tâm tới các em như
con em của chính mình, phải biết chia sẻ mọi tâm tư, tình cảm và đặc biệt phải
nắm được những suy nghĩ, hành động của các em để có hướng giáo dục cụ thể. Làm
chủ nhiệm là một nghệ thuật, đòi hỏi người giáo viên phải là tấm gương sáng về
đạo đức, mẫu mực từ lời ăn tiếng nói, tác phong làm việc cho đến trình độ
chuyên môn; quan hệ với học trò như là một người bạn lớn, vừa gần gũi, vừa đáng
tin cậy; kiên trì trong giáo dục học sinh theo kiểu mưa dầm thấm lâu; giáo dục
đạo đức phải trở thành thói quen của mình. Bên cạnh đó, ngành giáo dục cần xây dựng
chương trình bồi dưỡng thường xuyên, khuyến khích các đơn vị bình bầu, suy tôn
danh hiệu giáo viên chủ nhiệm giỏi, tạo các phong trào thi đua, tìm tòi, học
hỏi, chăm lo công tác giáo viên chủ nhiệm, khuyến khích giáo viên viết sáng
kiến kinh nghiệm về công tác chủ nhiệm lớp để thông qua đó trao đổi, học hỏi,
rút kinh nghiệm trong công tác. Các trường sư phạm cũng cần chú trọng đến dạy
kỹ năng công tác làm chủ nhiệm lớp cho sinh viên, để khi ra trường, các giáo
viên có thể trở thành những giáo viên chủ nhiệm, đáp ứng được yêu cầu trong
tình hình mới, góp phần giáo dục toàn diện cho học sinh.